Điểm mạnh và điểm yếu của Social Media?

Social Media thực chất là một công cụ trong chiến thuật Marketing hiện đại, nên không tránh khỏi nhưng ưu nhược. Dưới đây là một vài so sánh để thấy Marketer có nên tham gia vào không.

Điểm mạnh của Social Media

Nói đến Social Media là phải nói đến lực lượng hùng hậu của các nguồn lực nhỏ. Việc mỗi cá nhân đều có thể trở thành một nguồn phát trên môi trường Social Media tạo nên sức mạnh số đông và sức mạnh chuyên sâu. Hiện nay Việt Nam có khoảng 10,000 nhà báo, nhưng có gần hai triệu blogger. Các chuyên gia, nghệ sỹ, ... trong mỗi lĩnh vực có khả năng truyền thông một cách độc lập, đa chiều và chuyên sâu hơn hẳn các nhà báo. Và bản thân các nhà báo cũng là một lực lượng nữa của Social Media khi họ tham gia truyền thông với tư cách cá nhân trên mạng.

Với các thiết bị rẻ, đơn giản và phổ biến như điện thoại di động, laptop, máy ảnh số, ... được hỗ trợ bởi các blog trên nền tảng mạng xã hội phổ biến thì tham gia quá trình truyền thông trở nên đơn giản hơn rất nhiều cho mọi người.

Khả năng tương tác, phản biện, bình luận, bổ sung thông tin, truyền thông đa nguồn, đa chiều của Social Media khiến môi trường truyền thông này trở nên "giàu có" hơn nhiều so với nguồn tin một chiều truyền thống.

Mạng xã hội là môi trường gắn bó mật thiết với các cá nhân hơn, do vậy việc phân phối thông tin và khả năng truyền thông trúng đích thông qua mạng lưới cá nhân và các mối quan hệ nhóm cao hơn nhiều so với sự phân phối độc lập của hàng trăm, hàng ngàn nguồn tin từ truyền thông truyền thống (Mass Media).

Điểm yếu của Social Media

Một trong những điểm mạnh của Social Media là tính chất đa nguồn tin. Trong nhiều trường hợp, thông tin từ Social Media mở cho công chúng nhiều góc nhìn khác về vấn đề. Tuy nhiên điều này cũng tạo nên hậu quả là nhiễu thông tin. Thông tin được lan truyền qua nhiều tầng bậc, nhiều góc nhìn khiến công chúng rất khó nhận biết đâu là khía cạnh đáng tin cậy và dẫn đến kết quả là không giải quyết được vấn đề mà công chúng quan tâm.

Tính nghiệp dư cũng là một cản trở mang tính căn bản của Social Media. Khả năng cung cấp thông tin một cách định kỳ, có nghiệp vụ, sản xuất nội dung ở quy mô lớn, chất lượng cao là bất khả thi đối với Social Media.

Với chủ thể truyền thông là cá nhân, Social Media xác lập được niềm tin trong các nhóm liên quan đến cá nhân, nhưng khó khăn hơn khi muốn xác lập niềm tin trong nhóm công chúng rộng. Truyền thông mang màu sắc cá nhân có độ khách quan thấp trong tương quan với truyền thông chuyên nghiệp. Độ chính xác của thông tin và trách nhiệm xã hội của nguồn tin là những tiêu chuẩn tương đối cao so với khả năng của Social Media.

Trong môi trường có độ mở rất cao như Internet, Social Media có khuynh hướng trở thành ngành miễn phí giá trị lõi như báo mạng cùng với phát thanh, truyền hình analog, và những loại hình này thì không có vị thế mạnh trong ngành như những loại hình bán được giá trị lõi (như báo in trước kia và truyền hình cáp hiện tại)

Social Media có khác gì so với Mass Media?

Social Media (truyền thông của công chúng) giống Mass Media (truyền thông đại chúng) ở điểm chúng cùng là công cụ truyền thông. Sự khác nhau lớn nhất giữa chúng thể hiện ở mô hình, mục đích, chất liệu truyền thông và đích phân phối (nhóm công chúng).

Nói đến Mass Media là nói đến các kênh truyền thông chuyên nghiệp, hoạt động vì mục đích thương mại, chính trị, tôn giáo. Cụ thể hơn, Mass Media có thể giới hạn trong phạm vi các phương tiện truyền thống như báo chí, truyền hình, phát thanh, báo mạng.

Còn Social Media (truyền thông của công chúng) đến thời điểm này là một thành phần của Social Network (mạng xã hội), ra đời cùng với sự phát triển của mạng xã hội trên Internet, là sự lan truyền thông tin của các thành viên trong mạng xã hội để thỏa mãn nhu cầu tự thân của người dùng. Nói một cách đơn giản thì có thể coi Social Media là sự truyền miệng trên môi trường Internet.

Điểm khác biệt dễ thấy nhất là về cơ bản, Mass Media là quá trình truyền thông một chiều, một nguồn phát tin - nhiều nguồn tiếp nhận. Còn Social Media là mô hình truyền thông đa chiều, đa nguồn - đa tiếp nhận.

Chất liệu lỗi của media là các nội dung (content) như ảnh, bài viết, lời bình, clip, bản tin báo chí, chương trình truyền hình, phát thanh, ... Mass Media kinh doanh trên chất liệu lỗi của mình (như bán báo, thuê bao để xem chương trình truyền hình cáp, quảng cáo, ...). Còn với Social Media, chất liệu lõi thường là ý kiến, sự bày tỏ thái độ, cảm xúc, quan điểm cá nhân, các thông tin mang tính cá nhân, hoặc chia sẻ những thông tin chung (Mass Media) có ý nghĩa đối với bản thân người sử dụng.

Dưới góc độ phân phối, Social Media định vị theo cá nhân và các mối quan hệ của các nhân, theo các cấp độ

- Content source (nguồn nội dung): blog, forum, Flickr, Sannhac, ...

- Content sharing (chia sẻ nội dung): Facebook, Wiki, Twitter, ...

- Content distribution (phân phối nội dung): Twitter, YouTube, linkhay, Digg, ...

Trong đó, việc phân phối nội dung thông qua "màng lọc" của cá nhân là con người thật và đích phân phối trực tiếp chính là danh sách bạn bè, mạng lưới của cá nhân đó. Điều này ngược lại với truyền thông đại chúng, vốn có tính cá nhân rất thấp, sản phẩm truyền thông được định vị theo phân khúc người dùng và phân phối trên hệ thống của Mass Media. 

Về mối quan hệ giữa Social Media và Mass Media trong tương lai, sự tham gia của Social Media vào bức tranh truyền thông chung sẽ "phẳng hóa" môi trường truyền thông và giới thiệu kênh mới cho công chúng, đồng thời khiến Mass Media phải thích ứng và trở nên "dân chủ" hơn, thân thiện hơn. Công chúng sẽ thụ hưởng một môi trường giàu tài nguyên hơn.

Có khả năng dẫn đến một sự phân chia lại thị trường tin tức một cách tương đối trong quá trình truyền thông. Social Media sẽ tham gia mạnh mẽ ở vai trò phát hiện sự kiện, khu vực nội dung chuyên sâu và khâu phân phối. Mass Media vẫn chiếm thế mạnh ở đưa tin tức sự kiện hàng ngày, báo chí điều tra, tập hợp và mở rộng vấn đề, sản xuất các nội dung, chương trình có chất lượng cao, quy mô lớn. Bên cạnh đó, Mass Media cũng sẽ hòa nhập vào môi trường Social Media để tận dụng giá trị phân phối của môi trường này.

Theo Moore.vn